خرپاها سازه های فلزی مثلثی شکلی هستند که در ساخت سازه های مختلف کاربرد فراوانی دارند. اعضای قاب سازه ها وزن اعمال خارجی را تحمل می کنند و در معرض نیروهای محوری اصلی قرار دارند. خرپاها انواع مختلفی دارند که شامل خرپاهای تخت و ساده و خرپاهای فضایی می شود. در خرپاهای مسطح و ساده بار خارجی به اعضا در یک سطح وارد می شود اما در خرپاهای فضایی اعضا در سه بعد فضا جهت گیری می کنند.

خرپا چیست؟

اعضای سازه فولادی در معرض نیروهای محوری هستند و معمولاً کارایی بیشتری نسبت به اعضای انعطاف پذیر دارند. زیرا سطح مقطع آنها تقریباً یکنواخت است. خرپاها از اعضای مختلفی تشکیل شده اند که دارای یک محور اصلی هستند و معمولاً برای ایجاد مقاومت در برابر بارهای خارجی استفاده می شوند. همچنین اغلب برای پوشش دهانه های بزرگ استفاده می شود. همانطور که می دانید سیستم های خرپایی نسبت به سایر سیستم ها مصالح نسبتاً کمتری مصرف می کنند و برای ساخت آنها به نیروی کار کمتری نیاز است، بنابراین خرپاها در زمینه سازه های فضایی ساختمانی کاملا مناسب و کارآمد هستند.

خرپا در مناطق مختلف از جمله سقف ساختمان های صنعتی یک طبقه، سقف های بلند و سقف ساختمان های چند طبقه کاربرد دارد. از خرپاها در مقاطع ذکر شده با هدف ایجاد مقاومت در برابر بارهای ثقلی استفاده می شود. ناگفته نماند که از خرپاها در قسمت های دیگر با هدف ایجاد مقاومت در برابر بارهای جانبی و ایجاد پایداری جانبی استفاده می شود. این قسمت ها شامل ساختمان ها، دیوارهای چند طبقه، تیرهای بلند افقی ساختمان های صنعتی می باشد.

معمولاً خرپاها عمل شاه را در انتقال بار سنگین از دهانه بزرگتر انجام می دهند که به آن توری نیز می گویند. همچنین تسمه های توری معمولاً طبیعی تر و سبک تر از تسمه های معمولی هستند و به همین دلیل کاملاً اقتصادی و مقرون به صرفه هستند. این شبکه ها به عنوان سیستم پشتیبانی از کف در ساختمان های چند طبقه استفاده می شود. با این کار می توان به راحتی و بدون افزایش عمق سقف، عمق تمام دهانه های مشبک را در خرپاها تنظیم کرد.

معمولاً از خرپاهای فولادی در ساختمان ها و پل ها نیز استفاده می شود. همانطور که می دانید در قسمت های بالایی این مقاله جزئیات خرپاهای سازه های فلزی ارائه شد. در ادامه رفتار و طراحی خرپاهای کامپوزیت فولاد و بتن مورد بررسی قرار می گیرد.

مزایا و معایب خرپا

> یکی از مزیت های روش خرپایی مناسب بودن آن برای اکثر سازه ها در مناطق شهری است.
> اجرای خرپا در هر شرایطی بسیار انعطاف پذیر است.
> خرپاها قابل استفاده مجدد هستند.
> اجرای خرپا ساده است و نیازی به دستگاه تخصصی ندارد.
> قابل استفاده برای مسافت های طولانی
> القای بارهای داخلی اعضا به صورت محوری (در جهت عضو)، فشار یا کشش و کمترین میزان استفاده از مصالح

معایب روش خرپایی
> اجرای خرپا نسبت به روش های پیشرفته تر زمان نسبتاً طولانی تری دارد.
> سازه خرپایی از نظر طراحی بزرگ است و فضای زیادی را اشغال می کند.
> هزینه های نگهداری خرپا بالاست. زیرا از اعضای زیادی تشکیل شده است.
> خرپا وزن زیادی به ساختمان اضافه می کند.

ورق‌های فلزی به طور کلی از نورد سرد یا نورد گرم تولید می‌شوند. تولیدکنندگان فولاد، بر اساس نیاز و کاربرد این ورق‌ها تغییراتی در ظاهرشان ایجاد می‌کنند. از جمله ورق‌های همراه با تغییر، ورقی فلزی است که با حفره‌های بسیار زیاد روی سطح، به بازار عرضه می‌شود؛ این ورق که اصطلاحاً «ورق پانچ» نامیده می‌شود، کاربردها، انواع و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. 

ورق پانچ چیست؟

ورق پانچ نوعی ورق فلزی است که با سوراخ های زیادی روی سطح تولید و عرضه می شود. ورق های پانچ شده معمولاً به صورت دستی یا با دستگاه های CNC پانچ می شوند. نکته اینجاست که ورق پانچ شده از ورق های فلزی معمولی تولید می شود و پس از نورد در مراحل پانچ می شود. منافذ روی سطح این ورق به شکل مربع، دایره، ستاره و لوزی است. البته مدل توری دایره ای ورق پانچ کاربرد بیشتری دارد.

ورق پانچ چه ویژگی‌هایی دارد؟

سطح بالایی ورق پانچ کاملا ضد لغزش بوده و در برابر انواع خوردگی و اکسید آهن از استحکام خوبی برخوردار است. از دیگر ویژگی های این ورق می توان به موارد زیر اشاره کرد:

استحکام بی نظیر در برابر انواع ضربه و دمای بالا
فرآیند فیلتر و تصفیه کاملاً اصولی و مطلوب است
کنترل انواع ارتعاش و رسانایی مناسب صدا

ورق پانچ چه کاربردهایی دارد؟

ورق پانچ شده به دلیل ظاهر منحصربفرد خود کاربردهای خاصی دارد. رایج ترین کاربردهای ورق فولادی پانچ شده به شرح زیر است:

تولید انواع پارتیشن، سقف کاذب، سایبان و روکش بالایی آسانسور
در شهرسازی و زیباسازی شهر، تولید انواع نیمکت پارک، سطل زباله و دیوارهای مربوط به آژانس یا ایستگاه اتوبوس.
ساخت انواع ماشین آلات و ماشین آلات صنعتی و نیمه صنعتی
ساخت انواع سانتریفیوژ و فیلتر و دستگاه تصفیه گاز
تولید انواع تجهیزات مرتبط با صنایع غذایی مانند ساخت ماشین آلات خشک کن حبوبات، سبزیجات و دستگاه دانه بندی.

بسیاری از مصالح در صنعت ساختمان استفاده می شود. هر کدام از این مصالح نقش اساسی در تکمیل ساختمان دارند. یکی از مصالح مهم و ضروری در ساخت و ساز ساختمان پروفیل است که در دو نوع صنعتی و ساختمانی وجود دارد. پروفیل ها انواع مختلفی دارند و کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله می خواهیم در مورد قوطی پروفیل، کاربرد و ویژگی های آن به طور کامل صحبت کنیم.

قوطی پروفیل چیست؟

پروفیل‌ها مقاطعی فولادی و توخالی هستند که هر یک بنا به کاربردشان با طراحی خاصی تولید می‌شوند. امروزه این مقاطع فولادی را مطابق با جنس، سایز، کاربرد و شکل تقسیم‌بندی می‌کنند. در مفهوم کلی، به تمامی مقاطع فولادی پروفیل می‌گویند اما به طور کلی در صنعت ساخت و ساز و در مبحث تخصصی تعریف پروفیل، باید گفت که دو نوع پروفیل باز و بسته وجود دارد. هر 2 نوع پروفیل‌های باز و بسته از ورق سیاه ساخته می‌شوند و همان‌طور که گفتیم شکل آن‌ها، تعیین‌کننده کاربردشان است.

انواع پروفیل و کاربردهای آن به چند دسته تقسیم می‌شود؟

 بهتر است با هر کدام از انواع قوطی پروفیل‌های مورد استفاده در حوزه‌ی ساختمان‌سازی و صنعت آشنا شوید و کاربرد هر کدام را به صورت جداگانه بدانید:

قوطی صنعتی

قوطی صنعتی یا همان پروفیل سنگین، در سازه‌های فلزی بزرگ، پل‌ها، تابلوهای تبلیغاتی و صنایع نظامی، دارای کاربردهای متفاوتی است. ساختمان‌هایی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند در قسمت‌های مختلف، به ستون و باکس‌های فلزی نیازمند هستند؛ در چنین مواردی از قوطی صنعتی استفاده می‌شود.

البته بهتر است بدانید که قوطی صنعتی در ساخت خرپاهای عظیم هم کاربرد دارد. همچنین، در ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی از این نوع قوطی، استفاده‌های مختلفی می‌شود.

بارزترین مشخصه‌ی پروفیل‌های صنعتی، ابعاد بزرگ و استحکام بی‌نظیر این محصولات فولادی در تحمل انواع آسیب‌ها و ضربات احتمالی است. قوطی‌های صنعتی، توان باربری و استحکام کششی بسیار زیادی دارند.

قوطی مبلی

قوطی مبلی که به آن پروفیل سبک هم گفته می‌شود، دسته‌ای از پروفیل‌ها است که به دلیل داشتن خصوصیات متنوع و عالی، استفاده‌ی گسترده‌ای در ساخت مبلمان، دوچرخه، لوازم خانگی، اگزوز، کانکس و غیره دارد. قیمت پروفیل سبک بر حسب وزن اعلام می‌شود.

قوطی مبلی، از ورق سرد با ضخامت 0.7 الی 1.5 میلی‌متر تولید می‌شود. این محصول، می‌تواند سطح مقطع سه گوش، چهارگوش، دایره‌ای و یا ترکیبی داشته باشد.

رایج‌ترین پروفیل‌های مبلی، قوطی مبلی با سطح مقطع مربع و یا قوطی سبک با سطح مقطع مستطیلی‌شکل است که بین مصرف کنندگان از محبوبیت خاصی برخوردار است.

 کاربرد پروفیل ها

از مهمترین کاربردهای انواع پروفیل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بیشتر پروفیل ها در ساخت درب و پنجره آهنی کاربرد دارند.
از پروفیل های مربع و مستطیل برای نرده های فلزی در و پنجره منازل، حفاظ کنار پله ها، حفاظ نرده و مواردی از این قبیل استفاده می شود.
نمونه های بزرگتر از این بخش ها کاربردهای متنوع تری دارند.
در ساخت سقف سوله از پروفیل Z یا سیپرلین استفاده می شود.
از پروفیل ها در ساخت تجهیزات پزشکی مانند تخت های بیمارستانی، حمل و نقل بیمار و تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می شود.